Bursa’nın Tarihi Irgandı Çarşılı Köprüsü

Bursa’nın köklü tarihinin önemli simgelerinden biri olan Irgandı Çarşılı Köprüsü, şehrin 583 yıllık tarihine tanıklık etmektedir. Doğal afetlere ve savaşlara meydan okuyarak günümüze ulaşan bu köprü, geleneksel halk sanatları atölyeleri ve benzersiz mimarisiyle yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir. Şehrin merkez Osmangazi ve Yıldırım ilçelerini birbirine bağlayan köprü, toplam 32 dükkanı bünyesinde barındırmaktadır.

1442 yılında, Osmanlı döneminde 2. Murad tarafından yaptırılan köprü, Pir Ali oğlu Tüccar Muslihiddin tarafından mimar Abdullah oğlu Timurtaş tarafından inşa edilmiştir. Tarihi köprü, Evliya Çelebi‘nin “Seyahatname” eserinde de bahsedilmiştir ve günümüzde el işçiliğiyle yapılmış zanaatkarların eserlerine ev sahipliği yapmaktadır.

Irgandı Çarşılı Köprüsü, dünya genelinde benzerlerine nadir rastlanan ve geçmişin izlerini geleceğe taşıyan köprüler arasındadır. Bu köprü, Bulgaristan’daki Osma Köprüsü, İtalya’daki Ponte Vecchio ve Rialto Köprüsü, Almanya’daki Kramerbrücke, İngiltere’deki Pulteney Köprüsü ve Fransa’daki Pont de Rohan gibi benzer mimari özelliklere sahip köprülerle kıyaslandığında öne çıkmaktadır.

“İpek Yolu üzerinde yer alan tarihi yapı” 

Köprüde bulunan atölyesinde 12 yıldır ebru sanatı yaptığını belirten Irgandı Çarşılı Köprü Yönetim Kurulu Başkanı Mutlu Çatalkaya, köprüde toplam 17 zanaatkarın atölyesinin bulunduğunu ifade etti.

Çatalkaya, köprünün zaman içinde birçok doğal felaket ve işgal dönemine tanıklık ettiğini belirterek şunları söyledi, “Irgandı Çarşılı Köprüsü, İpek Yolu üzerinde yer alan tarihi bir yapıdır ve birçok doğal afet, deprem ve sel gibi felaketler yaşamıştır. İşgal kuvvetleri Bursa’yı terk ederken, köprüyü yakıp yıkmışlardır. 1924 yılından 2004 yılına kadar sadece köprü olarak kullanılmıştır. Ancak birçok Bursalı, hala Irgandı Köprüsü’nü tanımamaktadır. 2004 yılında Osmangazi Belediyesi tarafından yeniden inşa edilen köprüde; hat, ebru, resim, minyatür, testi ve ahşap oyma gibi geleneksel sanatlar icra edilmekte ve sergilenmektedir.”

“Tarihi köprüler arasında en küçük ve en eski köprü”

Köprünün dünya genelinde benzerlerinden farklı olduğunu vurgulayan Çatalkaya, “Irgandı Çarşılı Köprüsü, tarihi köprüler arasında en küçük ve en eski olanlardan biridir. Dünyada 4 taneden ilk yapılan köprü burası. 2 tane İtalya’da biri Venedik. Diğeri ise Bosna’da. En küçük ve en eski köprü bu köprü, Osmangazi ve Yıldırım ilçelerini birbirine bağlamaktadır. Türkiye’deki 4 ilk köprüden 1’i olarak, Venedik ve Bosna’daki köprülerle benzerlik göstermektedir.” (DHA)